|
Pomimo sprzeciwu ojca wstąpił do
seminarium duchownego i w l. 1861-1865 studiował teologię w sem. duch. w Poznaniu a
następnie w Gnieźnie, święcenia kapłańskie przyjął 23.09.1865. Po
miesięcznym pobycie na wikariacie w par. św. Marcina w Poznaniu
uzyskał pozwolenie władz kościelnych na studia uniwersyteckie w
Monachium (prawo kanoniczne). Rozpoczął je w 1865, lecz już w lipcu
1866 powrócił, zmuszony je przerwać z powodu choroby (tyfus). Do
grudnia 1866 był wikariuszem w Obrzycku (dek. obornicki), potem
przejściowo przy katedrze poznańskiej. Pod koniec 1867 objął parafię
w Kościelcu (dek. inowrocławski). Dobra kościeleckie należały
wówczas do spowinowaconego z Ponińskimi Adolfa Łączyńskicgo, a po
jego śmierci przeszły w ręce młodszego brata Alfreda, Adolfa (1870).
W 1870 Poniński towarzyszył abpowi Mieczysławowi Ledóchowskiemu w
podroży do Rzymu na I sobór watykański. Został wówczas przedstawiony
papieżowi Piusowi IX, który w kwietniu 1870 mianował go swym
szambelanem. W latach kulturkampfu powierzono mu (1874) obowiązki
tajnego dziekana inowrocławskiego. Kontaktował się w tym czasie z
abpem Ledóchowskim, odwiedzając go w więzieniu w Ostrowie Wikp. Był
też wśród księży przybyłych do Ostrowa 3 II 1874 w celu pożegnania
arcybiskupa, udającego się na wygnanie do Rzymu. Poniński
reprezentował podczas kulturkampfu stanowisko pojednawcze
i popierał dążenia do rozwiązania konfliktu władz pruskich z
Kościołem w sposób kompromisowy. Jednakże występował też z krytyką
zaborcy. Podczas wiecu 20.02.1876 w Inowrocławiu przemawiał w
obronie języka polskiego, wskazując, iż nieprzyjaciel uderza w
religie i narodowość. Podkreślał jednak swą lojalność wobec
arcybiskupa, który wyjednał dla niego od papieża Leona XIII w 1878
godność
papieskiego tajnego szambelana (marzec 1878). Wkrótce potem P. udał
się wraz z ks. Florianem Stablewskim do Rzymu, gdzie był przyjęty na
papieskiej audiencji. Odwiedził także w tym czasie Genuę, Padwę i
Neapol. W 1884 papież zaproponował Ponińskiego jako jednego z trzech
kandydatów na stolicę arcybiskupią gnieźnieńską i poznańską, lecz
rząd pruski odrzucił kategorycznie ten pomysł i osadził w Gnieźnie
Niemca Juliusza Dindera. Bezpośrednio po objęciu arcybiskupstwa
Dinder wizytował parafie w Kościelcu i ofiarował P. kanonię, który
jednak jej nie przyjął. Od 1890, po śmierci Dindera, P. był ponownie
w kołach kościelnych brany pod uwagę jako kandydat na stolicę
arcybiskupią, którą tym razem uzyskał ks. F. Stablewski (1892).
3.06.1892 Leon XIII nadał P. godność prałata domowego i przyjął go w
następnym roku na osobistej audiencji. Kapituła gnieźnieńska również
w 1907 umieściła go na liście kandydatów na arcybiskupa (po śmierci
Stablewskiego), lecz nominacji nie otrzymał. Znacznego rozgłosu
nabrała sprawa napadu rabunkowego na P, dokonanego 7.04.1892 w
Kościelcu przez czterech osobników głoszących, że są grupą polskich
anarchistów z Berlina. Ratując się ucieczką przez okno, P. został
ciężko zraniony kulami rewolwerowymi, a napastnicy ponieśli śmierć w
wyniku samosądu dokonanego przez przybyłych z pomocą okolicznych
mieszkańców [por. artykuł prasowy Z. Czapli]. P. cieszył się
poważaniem parafian w Kościelcu i okolicy. Był kapłanem bardzo
lubianym. Cieszył się dużym autorytetem wśród księży zarówno
dekanatu jak i archidiecezji. Przez pięć lat (po śmierci ks.
Kozłowicza) opiekował się podczas kulturkampfu parafią Ostrowo pod
Janikowem, gdzie odnowił kościół oraz dobudował chór i przebudował
zakrystię. Wiele wysiłku wkładał w zabezpieczenie zabytkowego
kościoła w Kościelcu, kierując przy tym pracami dekanatu. 17.06.1896
instalowany został na kanonię honorową przy katedrze w Poznaniu. Był
też kawalerem pruskiego Orderem Orła Czerwonego. Od 1883 był
członkiem Pozn. Tow. Przyjaciół Nauk. Przez 30 lat przewodniczył
Komitetowi Powiatowemu Tow. Pomocy Naukowej im. K. Marcinkowskiego (TPN)
Inowrocławiu (członkiem komitetu był od 1873). Komitet ten przodował
w zbieraniu składek (za rok 1884 odprowadził do dyrekcji poznańskiej
1568 marek). Od 1905 P. był ponadto członkiem dyrekcji TPN. W 1894
znajdował się w komitecie ogólnym II wiecu katolickiego na zabór
pruski, odbywającego się (3-6 czerwca) w Poznaniu. Należał przez
szereg lat do Tow. Rolniczego Inowrocławsko - Strzelińskiego,
przewodnicząc jego walnym zebraniom, m.in. w 1897, w maju 1899 i
czerwcu 1903. Podczas wyborów do parlamentu Rzeszy i do sejmu
pruskiego głosował zawsze na kandydatów polskich, nigdy jednak nie
prowadził agitacji wyborczej i nie występował otwarcie przeciwko
władzy pruskiej, zachowując powściągliwą, spokojną postawę. W 1881
podczas walnego zebrania delegatów wyborczych w Poznaniu zrezygnował
z kandydowania do parlamentu Rzeszy (lansowany był w swoim
powiecie). Zachowała się wzmianka o jego aktywnym udziale w zebraniu
wyborczym 8.10.1893 w Inowrocławiu, gdzie sprzeciwił się próbom
odsuwania właścicieli ziemskich od spraw wyborczych, oraz o
wystąpieniach podczas zebrań wyborczych 29.04.1894 oraz 17.05.1908 w
Inowrocławiu. 20.10.1901 poświęcił wzniesiony staraniem ks.
Antoniego Laubitza kościół pw. Zwiastowania NMP w Inowrocławiu.
Zmarł po długiej chorobie gardła (nowotwór) 30 maja 1915 (wpis do
parafialnej księgi zmarłych). Pochowany został na cmentarzu
przykościelnym w Kościelcu. |
